Gemeente Leeuwarden had zich ingeschreven voor de landelijke competitie voor de Groenste Stad. De jury die Leeuwarden bezocht kreeg een rondleiding langs de groene plekken in de stad èn langs een afgevaardiging van onze stichting.
Hieronder de tekst voor de jury.
Geachte dames en heren juryleden,
U bent nu bij de stichting Bomenridders aangeland. Allereerst willen we, om misverstanden te voorkomen, duidelijk maken dat onze stichting onafhankelijk is; dus geen onderdeel van de gemeente of van een politieke partij. We staan hier wèl op uitnodiging van de gemeente Leeuwarden, omdat deze wil laten zien dat zij oor heeft voor kritische geluiden van burgers. Wij vinden dat op onze beurt dan wel weer stoer van de groencoördinator Ronald Stegink, die met dit voorstel kwam, want onze boodschap is:
Leeuwarden Groenste Stad van Nederland? Wij dàchten het niet!
Om het voor u overzichtelijk te houden zullen we u puntsgewijs een paar argumenten geven.
We noemen plus- en minpunten.
- (Min) Achterstand door gebrek aan besef. Onze stichting is opgericht uit onvrede over het uitdunnende bomenbestand in de stad. Aan de regelgeving mankeert tot dit jaar (2011) niet zoveel, maar de uitvoering ervan liet te wensen over en het zg. grijs (oa asfalt) heeft steeds de overhand gehad. We zien daardoor overal in de stad vooral jonge bomen, want de bomen in Leeuwarden werden voor zowat elke kabel die de grond in moest omgezaagd. (U zult dat als jury minder goed kunnen zien, want jullie route gaat uiteraard langs de betere projecten en groenere delen van de stad.) Dit jonge groen wijst op achterstand, want in een fraaie historische binnenstad, zoals Leeuwarden die heeft, horen monumentale bomen. Het opstellen van de lijst monumentale bomen heeft destijds ongeveer 9 jaar gekost. Het geeft te denken. Er is inmiddels gelukkig een update, maar daar staan nog steeds maar 1544 bomen op: 313 monumentaal en 1231 waardevol. Veel te weinig, vinden wij, want alleen deze bomen krijgen bescherming.
- (Min) Projecten. Bij de grote projecten die jaren geleden zijn opgestart en onlangs uitgevoerd werd het groen weliswaar als verkoopargument gebruikt, maar in de praktijk werd er ontworpen voor een lege kavel. Het project Bonifatius is er zo een. Hier werd een groen project toegezegd; wonen een parkachtige omgeving. Er is een inventarisatie geweest van de bomen, maar dat heeft niet geholpen. Ook niet de voorschriften mbt de bescherming van de bomen, die contractueel werd vastgelegd. Want van de monumentale bomen die mochten blijven zijn een aantal zodanig beschadigd dat ze het loodje zullen leggen in de nabije toekomst. (zie boom op banner). De ambtenaar die als projectleider bij dit project is ingeschakeld,en moest toezien op correcte gang van zaken, laat het gewoon afweten. Alle brieven en protesten van buurtbewoners ten spijt. Conclusie: we misten de betrokkenheid van de gemeentelijke groenafdeling. Deze moet harder opkomen voor de inpassing van groen bij projecten.
- (Plus en min) HERPLANT. De gemeente probeert alle bomen die gekapt worden te compenseren; doel is zelfs 110% compensatie. Een heel mooi streven. Helaas blijkt in de praktijk dat op de locatie waar gekapt is meestal niet genoeg plaats is voor herplant. Er is pas zeer recentelijk een bomenfonds opgericht: dit is een rekening waarop het geld voor niet uitgevoerde herplant op gezet kan worden. U ziet op de banner een foto van een vrolijke wethouder, die samen met Mijnheer Oetker himself, de laatste hand legt aan de aanleg van een prachtige lindelaan. Dr. Oetker compenseerde met deze aanplant de 70 bomen die zij op hun terrein kapten, het was in een uurtje geregeld! Helaas hebben we er drie jaar over moeten doorzeuren bij de gemeente voor er een plek gevonden was. Dankzij de bomenridders vond deze herplant plaats, maar dit had de gemeente natuurlijk zelf moeten regelen! Positief is, dat de gemeente wel heeft geïnvesteerd in een goede ondergrond.
- (Plus) Goede voornemens. Gelukkig zijn er wat “verse medewerkers” aangetreden bij de gemeente die zich meer inspannen voor het groen. Er is ons beloofd dat de aanpak van dit soort zaken voortaan anders zal gaan. Bijvoorbeeld eerst inventariseren en proberen het groen in te passen waar mogelijk. Er is een nu ook een soort protocol gemaakt voor tekenaars van bijvoorbeeld ingenieursbureaus, waarin de voorschriften voor de bescherming en het aanleg van groen is opgenomen (naast het gebruikelijke “grijze” verhaal over stoepranden en inritten en zo. Dat vinden we heel goed. De toekomst zal leren of er ook werkelijk naar gehandeld wordt, maar het geeft de burger moed!
- (Plus) Bedrijven voor Bomen. We vinden dat er nog te weinig bomen staan op bijvoorbeeld de bedrijventerreinen in de stad. Om dit te verbeteren zijn we de actie Bedrijven voor Bomen begonnen, in samenwerking met (!!) de gemeente Leeuwarden. Bedrijven kunnen een boom kopen, hiervoor in overleg met gemeente een plek uitzoeken, waarna er een naamplaatje op de boompaal komt, om te laten zien dat het desbetreffende bedrijf daadwerkelijk Groen bezig is. De gemeente heeft toegezegd haar volledige medewerking te verlenen bij de uitvoering: door zorg te dragen voor de juiste ondergrond, plaatsing en onderhoud van de bomen. We staan op deze locatie, omdat de eerste donateur voor het project de KvK was. Overigens moet de gedoneerde boom nog geplant worden, hoor!
- (Min) Kapvergunningen. Naar onze mening werden en worden deze vergunningen véél te gemakkelijk verleend. Enkele jaren terug werden bomen schijnbaar lukraak gekapt, bij illegale kap werd eenvoudig achteraf een vergunning verleend om de kap te legaliseren. Dat gebeurt nu niet meer, maar wij vinden wel dat klagers nog steeds snel hun zin krijgen. Mensen die klagen over blaadjes en pluisjes en allergie (zeker, heel vervelend) zouden moeten beseffen dat de overlast slechts van tijdelijke aard is en geen reden om maar direct tot kappen over te gaan. Ook als vernielingen zijn aangericht aan de boomwortels wordt al snel voor de “veilige weg” van kappen gekozen. We horen dan vaak dat er “mogelijk, op termijn” gevaar kan ontstaan. Te voorzichtig, vinden wij.
Maar wat de groene bedoelingen van de gemeente ècht onderuit haalt, is het plan voor afschaffing van de kapvergunningen voor minder dan 9 bomen. Alleen de bomen die op De Lijst staan, zouden hier buiten vallen. De gemeente geeft naar onze mening een heel verkeerd signaal af met dit voornemen, bovendien hebben we aangetoond dat, ook met de herplantplicht die bij dit plan hoort, het bomenbestand in Leeuwarden erop achteruit zal gaan. Het laatste woord is hierover nog niet gesproken!
Conclusie
Er zijn dus meer min- dan pluspunten. Leeuwarden is bezig met een inhaalslag. Er wordt nog steeds teveel gekapt, maar er is zeker ook een positieve tendens waarneembaar. We vinden dat Leeuwarden op dit moment absoluut niet de prijs voor groenste stad van Nederland verdient, maar we nodigen de jury
uit om over 10 jaar nog eens te komen kijken.
En de uitslag? Van de 3 deelnemende steden won Leeuwarden de derde prijs. Maar Leeuwarden ontving ook een themacertificaat vanwege de goede variatie en bereikbaarheid van het groen, de grote variatie in concrete projecten en de betrokkenheid van de burgers. Graag gedaan.
